Home





Welkom bij het Bomencharter


'omdat de kracht van een bos groter is dan de kracht van een boom'

Via het Bomencharter engageren steden en gemeenten zich om een bepaald aantal bijkomende bomen ('het streefdoel') te bekomen op het grondgebied van de stad/gemeente. Het Bomencharter vormt dus een instrument om meer bomen te bekomen in Vlaanderen. Op die manier staat het Bomencharter symbool voor de collectieve strijd die we voeren tegen de klimaatopwarming. De telling van het aantal geplante bomen vormt een wezenlijk onderdeel van het Bomencharter.


Het Bomencharter heeft betrekking op de periode 2019 - 2024.

Alle bomen die geplant worden vanaf 1/1/2019 tot 31/12/2024 worden opgenomen in de telling. Op die manier wordt het Bomencharter maximaal geënt op de bestuursperiode van de lokale besturen.


Contact : Jo Maes, een burger uit Bertem met een passie voor bomen, soswelzijn@yahoo.com. We werken  nauw samen met het Centrum voor Botanische Verrijking vzw (https://www.botanischeverrijking.be/) en Hart voor Bomen (Ilse Eelen). Samen vormen we het Team Bomencharter.


De volgende steden en gemeenten ondertekenen het Bomencharter :

Aalst, Affligem, Alken, Antwerpen, Anzegem, Assenede, Avelgem, Beersel, Begijnendijk, Beringen, Berlaar, Berlare, Bertem, Bever, Blankenberge, Boechout, Bonheiden, Boom, Boortmeerbeek, Borgloon, Bornem, Boutersem, Brakel, Bredene, Brugge, Buggenhout, Denderleeuw, Dendermonde, De Panne, De Pinte, Dessel, Destelbergen, Diest, Duffel, Edegem, Eeklo, Erpe-Mere, Evergem, Galmaarden, Gavere, Geel, Geetbets, Genk, Gent, Geraardsbergen, Gistel, Gooik, Grimbergen, Grobbendonk, Haacht, Haaltert, Halen, Halle, Ham, Hamme, Harelbeke, Hasselt, Heist-op-den-Berg, Herentals, Herne, Herzele, Holsbeek, Hoogstraten, Horebeke, Hove, Huldenberg, Hulshout, Ieper, Jabbeke, Kalmthout, Kampenhout, Kaprijke, Kapelle-op-den-Bos, Kapellen, Kasterlee, Keerbergen, Kinrooi, Kluisbergen, Koekelare, Koksijde, Kontich, Kortenaken, Kortrijk, Kraainem, Kruibeke, Laakdal, Laarne, Landen, Lebbeke, Lede, Lendelede, Lennik, Leuven, Lichtervelde, Liedekerke, Lier, Lierde, Lievegem, Lille, Lint, Linter, Lochristi, Londerzeel, Maarkedal, Machelen, Mechelen, Meerhout, Meise, Melle, Menen, Merchtem, Merelbeke, Meulebeke, Moerbeke, Mol, Moorslede, Niel, Nieuwpoort, Ninove, Oostende, Oosterzele, Oudenaarde, Oudenburg, Oudsbergen, Oud-Heverlee, Overijse, Putte, Puurs-Sint-Amands, Ranst, Ravels, Roeselare, Roosdaal, Rumst, Schelle, Schoten, Sint-Gillis-Waas, Sint-Katelijne-Waver, Sint-Niklaas, Sint-Pieters-Leeuw, Sint-Truiden, Staden, Steenokkerzeel, Stekene, Temse, Ternat, Tielt-Winge, Tielt, Tienen, Torhout, Tremelo, Turnhout, Vilvoorde, Vleteren, Voeren, Vorselaar, Vosselaar, Wachtebeke, Wellen, Wervik, Wetteren, Westerlo, Wichelen, Wijnegem, Willebroek, Wingene, Wommelgem, Wortegem-Petegem, Wuustwezel, Zaventem, Zele, Zelzate, Zoersel, Zottegem, Zoutleeuw, Zulte, Zwalm, Zwevegem en Zwijndrecht.


Het Bomencharter wordt gesteund door minister Somers en minister Demir.


De volgende provincies ondertekenen het Bomencharter: de provincie Oost-Vlaanderen (gedeputeerde Riet Gillis), de provincie Antwerpen (gedeputeerde De Haes), de provincie Vlaams-Brabant (gedeputeerde Bart Nevens) en de provincie West-Vlaanderen (gedeputeerde Vanlerberghe).


Het Bomencharter wordt gesteund door :

BOS+, BBL, Velt, Natuurpunt, INBO, het Centrum voor Botanische Verrijking, de Vereniging voor Openbaar Groen, de Vlaamse Bosgroepen, ByeByeGrass, Trees For Climate, Martin Hermy (Em. Professor in Natuur- en Groenbeheer), Kris Verheyen (Hoogleraar Bosecologie en Bosbeheer UGent), Bart Muys (Hoogleraar Bosecologie en Bosbeheer KU Leuven), VALOR, Ecovator, GoodPlanet Belgium, de Fietsersbond, Fietsberaad Vlaanderen, Forest Forward, SOLVA, Infopunt Publieke Ruimte, Rotary Club Overijse Zoniën, 'Bomen Beter Beheren', Ilse Eelen (Hartvoorbomen) en CEO's 4 Climate.


Bomenteller Vlaanderen   


Aantal geplante bomen

1.731.615

Streefdoel Bomencharter

1.734.868

Aantal steden en gemeenten

178


Veelgestelde vragen bij het Bomencharter


Waarom bomen planten ?


Bomen zijn fantastische wezens die CO2 uit de atmosfeer halen. De koolstof (C) nemen ze op  en de zuurstof (O2) pompen ze in de lucht zodat wij gezonde (bos)lucht kunnen inademen. Bomen vormen dus een aangename en efficiënte manier om de klimaatopwarming onder controle te houden. Maar bomen zijn zoveel meer, ze  beschermen ons ook tegen de gevolgen van klimaatopwarming (droogte, hitte, overstromingen). Bomen verbeteren de luchtkwaliteit (ze halen fijn stof uit de lucht) en ze vormen een geluidsbuffer, ze zijn bovendien goed voor de biodiversiteit. Bomen produceren lekker en vers fruit en voedzame noten, ze zijn goed voor onze gezondheid en bevorderen ons geluksgevoel. Uiteraard zijn er ook bomen nodig voor de constructie van huizen, de productie van meubelen edm.


Welke bomen worden meegenomen in de telling ?


Alle bijkomende bomen die geplant worden op het grondgebied van de gemeente/stad worden meegenomen in de telling, ook de bomen die geplant worden als bosplantsoen. De bomen kunnen geplant worden door het lokaal bestuur, door andere instanties (bv. Natuurpunt, ANB, BOS+, het Centrum voor Botanische Verrijking, VLM, Watergroep, bedrijven, scholen,....) en/of door burgers.


Wat is een boom ?


Struiken worden niet meegeteld maar soms is de grens tussen een struik en een boom dun. Bij twijfel leggen we uw vraag voor aan onze bomenexpert. Hieronder vind je een algemene leidraad.

De definitie van een boom is geen eenvoudig gegeven,  er bestaat wereldwijd geen algemene consensus over wat een boom is en er zijn steeds weer uitzonderingen op de regel in functie van de insteek/benadering.

 

Het criterium dat voor het Bomencharter wordt gehanteerd  is de boom-technische benadering. Sommige soorten vertakken de-facto laag en vormen geen boom, deze worden naar soort gecatalogeerd als struik (bv. rozen, ligustrum, gelderse roos…).


Een boom kenmerkt zich dus door een duidelijk te onderscheiden stam als boombeeld.  Ook al is het soms een dunne lijn tussen wat een struik en een boom is, struiken kenmerken zich door laag vertakkende twijgen of vanuit de grond ontstane scheuten zonder dat zich een vrije stam ontwikkelt (bv ligustrum, gewone hazelaar,…). Anderzijds is het criterium soort niet primordiaal.  Sommige soorten groeien uit tot bomen, doch kan diezelfde soort ook als haagplant worden aangewend. In het laatste geval tellen ze niet mee.

 

Voorbeelden

We staan even stil bij de voorbeelden van een beuk en haagbeuk.

Indien de bomen vrij mogen uitgroeien,  zijn zowel beuk als haagbeuk te beschouwen als boom, ze halen in bosverband op termijn een hoogte van 30m hoogte of meer. Het zijn 1 of meerdere stammen die het hoofdbeeld bepalen van de plant met daarboven een kruin.  Dezelfde soorten worden echter ook aangewend als haagplant, geschoren en laag vertakkend.  Van (vrije) stammen is er dus geen sprake in dat geval.  In deze groeicontext worden de planten niet beschouwd als boom. Het is dus niet enkel de soort die bepalend is, maar ook het gebruik.  

Een laagstam-fruitboom wordt steeds als boom beschouwd, ook al geeft deze de indruk een grote struik te zijn.






Ben jij er helemaal klaar voor ?


Welkom bij het Bomencharter !


Lees de inhoud van het Bomencharter en kies de formulering en het streefdoel dat bij uw gemeente/stad past.

Laat het ingevulde Bomencharter vervolgens ondertekenen door de Burgemeester of de bevoegde Schepen en stuur dit document naar soswelzijn@yahoo.com.

Uw gemeente/stad wordt vervolgens vermeld op de website. Eén keer per jaar (telkens in januari) ontvangt u een mail waarin gevraagd wordt het aantal geplante bomen van het afgelopen jaar door te geven.


Partners kunnen het Bomencharter eveneens vervolledigen, ondertekenen en vervolgens doorsturen naar soswelzijn@yahoo.com. Je kan kiezen voor de standaardformulering of je kan zelf je eigen formulering opstellen.


Feest van de boom -  klimaatbomen


Op 17 oktober 2019 werd het Bomencharter Vlaams-Brabant plechtig ondertekend door 19 steden en gemeenten, samen met 3 partners. Na de ondertekening van het charter hebben we een unieke klimaatboom met een bijzondere betekenis geplant in Bertem, nl. een scheefbladige zomerlinde.      Het zit immers ook wat 'scheef' met het klimaat. Deze boom werd met veel plezier geschonken door het Centrum voor Botanische Verrijking.














Op 14 maart 2022 werd het Bomencharter Vlaanderen plechtig ondertekend door 176 lokale

besturen, samen met 30 partners. Zoals de traditie het voorschrijft hebben we samen een unieke klimaatboom geplant (onthuld) in het pittoreske en gastvrije Puurs-Sint-Amands, nl. een grootbladige eik (Quercus dentata ‘Sir Harrold Hillier’).















Alle foto's van het event vind je op de website van de gemeente Puurs-Sint-Amands. De naam van de foto bevat steeds de naam van de fotograaf, het zou fijn zijn moest men deze naam ook vermelden bij hergebruik : https://www.puurs-sint-amands.be/ondertekening-bomencharter-2022


Een klimaatboom in elke gemeente en stad


Het zou fantastisch zijn als er overal in Vlaanderen klimaatbomen opduiken, de symboolwaarde en voorbeeldfunctie van deze bomen is groot, zeker als ze geplant worden door de burgemeester en/of schepenen, samen met de groendienst. Op die manier krijgen we een symbolische en uniforme verankering van het Bomencharter in heel Vlaanderen en krijgen we hopelijk ook telkens lokale persaandacht. Het sjabloon voor het bordje bij de klimaatboom vind je hieronder.







                                                 

Klimaatboom Merchtem                                                      Klimaatboom Willebroek


















Klimaatboom Leuven

















Een zorgboom bij elk ziekenhuis


Met het Team Bomencharter willen we heel graag een zorgboom planten bij elk ziekenhuis in Vlaanderen, om de zorgsector te bedanken én om de coronadoden te gedenken.

De eerste zorgbomen zijn ondertussen geplant in Bonheiden en Geel, in het najaar volgen er ongetwijfeld nog enkele zorgbomen. Meer info vind je hieronder :

- https://www.geel.be/herdenking-coronaslachtoffers



 


              Aantal geplante bomen en streefdoel : 2019 -2024

Antwerpen   

Geplant

Streefdoel

stad Antwerpen

9.626

4.200

Berlaar


11.000

Boechout

zo veel mogelijk

Bonheiden

1.855

1.500

Boom

66

zvm

Bornem

17.460

21.000

Dessel

3.000

Duffel

4.004

zvm

Edegem

zvm

Geel

2.577

2.750

Grobbendonk

12.021

4.568

Heist-op-den-Berg

58.201

10.000

Herentals

1.876

5.000

Hoogstraten

zvm

Hove

285

zvm

Hulshout

3.814

1.000

Kalmthout

1.911

1.000

Kapellen

2.586

1.000

Kasterlee

28.640

24.600

Kontich

26.267

21.211

Laakdal

18.978

2.500

Lier

6.236

zvm

Lille

3.560

zvm

Lint

201

200

Mechelen

55.073

87.000

Meerhout

1222

5.000

Mol

910

3.200

Niel

400

400

Putte

34.967

10.000

Puurs-Sint-Amands

48.384

50.000

Ranst

15.000

Ravels

974

600

Rumst

144

zvm

Schelle

16.228

22.000

Schoten

zvm

Sint-Katelijne-Waver

21.000

Turnhout

317

20.000

Vorselaar

2.586

zvm

Vosselaar

100

zvm

Westerlo


25.000

Wijnegem

51

zvm

Willebroek

2.333

10.500

Wommelgem

681

zvm

Wuustwezel

1.500

Zoersel

6.103

7.000

Zwijndrecht

54

zvm

Oost-Vlaanderen

Geplant

Streefdoel

Aalst

13.211

12.000

Assenede

14.000

Berlare

2.661

500

Brakel

3.962

zvm

Buggenhout

34.372

zvm

Denderleeuw

542

zvm

Dendermonde

zvm

De Pinte

zvm

Destelbergen

2.500

Eeklo

821

1.000

Erpe-Mere

15.337

5.000

Evergem

18.729

zvm

Gavere

10.644

zvm

Gent

173.565

150.000

Geraardsbergen

9.417

20.000

Haaltert


18.000

Hamme

zvm

Herzele

11.192

6.000

Horebeke

2.524

zvm

Kaprijke

340

6.500

Kluisbergen

16.455

zvm

Kruibeke

3.502

1.600

Laarne

789

zvm

Lebbeke

5.922

zvm

Lede

20.440

10.000

Lierde

7.794

1.000

Lievegem

4.688

zvm

Lochristi

985

zvm

Maarkedal

1.780

2 ha bos + ...

Melle

zvm

Merelbeke

19.631

3.000

Moerbeke

780

zvm

Ninove

20.000

Oosterzele

11.924

zvm

Oudenaarde

36.159

zvm

Sint-Gillis-Waas

8.658

zvm

Sint-Niklaas

79.000

Stekene

15.191

2.500

Temse

1.416

zvm

Wachtebeke

zvm

Wetteren

212

zvm

Wichelen

5.175

zvm

Wortegem-Petegem

12.245

6.396

Zele

5.791

zvm

Zelzate

3.500

12.835

Zottegem

77.992

26.000

Zulte

7.926

15.720

Zwalm

22.760

zvm

Vlaams-Brabant

Geplant

Streefdoel

Affligem

4.821

Beersel

25.000

Begijnendijk

1.825

Bertem

455

500

Bever


6

Boortmeerbeek

5.551

1.000

Boutersem

12.888

2.000

Diest

757

zvm

Galmaarden

1.000

Geetbets

9.500

Gooik

209

zvm

Grimbergen

7.607

zvm

Halle

36.295

51.000

Haacht

8.227

3.000

Herne

5.325

2.000

Holsbeek

18.044

zvm

Huldenberg

14.686

3.000

Kampenhout

4.545

2.000

Kapelle-op-den-Bos

72

zvm

Keerbergen

zvm

Kortenaken

365

zvm

Kraainem

2.700

zvm

Landen

13.163

1.000

Lennik

6

3.564

Leuven

5.634

10.000

Liedekerke

3.412

500

Linter

3.030

2.000

Londerzeel

3.966

zvm

Machelen

9.648

15.582

Meise

2.500

Merchtem

28.658

8.000

Oud-Heverlee

38.754

25.000

Overijse

25.000

Roosdaal

1.060

5.000

Sint-Pieters-Leeuw

1.603

2.500

Steenokkerzeel

65

200

Ternat

16.361

16.000

Tielt-Winge

21.964

900

Tienen

10.023

3.750

Tremelo

970

1.500

Vilvoorde

34.071

3.000

Zaventem

zvm

Zoutleeuw

50

zvm

West-Vlaanderen

Geplant

Streefdoel

Anzegem

11.107

15.000

Avelgem

500

Blankenberge

8.727

zvm

Bredene

364

zvm

Brugge

112.049

21.250

De Panne

zvm

Gistel

1.380

    zvm

Harelbeke

4.534

zvm

Ieper

92.836

100.000

Jabbeke

13.880

Koekelare

2.727

zvm

Koksijde

173

2.000

Kortrijk

125.000

Lichtervelde

2.000

Lendelede

224

zvm

Menen

6.696

34.000

Meulebeke

2.610

250

Moorslede

20.496

zvm

Nieuwpoort

1.921

4.000

Oostende

23.450

120.000

Oudenburg

5.555

1.000

Roeselare

83.271

100.000

Staden

11.000

Tielt

zvm

Torhout

1.878

1.000

Vleteren

191

zvm

Wervik

257

zvm

Wingene

9.456

14.600

Zwevegem

80.000

Limburg

Geplant

Streefdoel

Alken

25.346

15.000

Beringen

461

1.200

Borgloon

11.000

Genk

6.597

zvm

Halen

zvm

Ham

3.000

Hasselt

7.954

7.500

Kinrooi

9.034

12.000

Oudsbergen

2.657

1.260

Sint-Truiden

428

zvm

Voeren

10.515

zvm

Wellen

52

zvm